1 Veroorzaakt het mobiliteitsplan nu al files?
Neen. Gent kreunt onder de wegenwerken en dat is frustrerend. Maar ze hebben weinig of niets te maken met het mobiliteitsplan. Dat plan is nog niet eens af. De werken die nu files creëren, zijn onderhoud of vernieuwingen. Vaak broodnodige werken, zoals op de Brusselsesteenweg, waar de tramsporen instabiel waren. Bovendien staan de grootste werven op gewestwegen en zijn ze dus het werk van Vlaanderen, niet van de Stad Gent.
2 Wanneer komt dat mobiliteitsplan er dan?
Over een jaar, na de zomer van 2016. De eerste versie werd in oktober 2014 gelanceerd. Maar daar stonden enkel de zwaarste beslissingen in, zoals het knippen van straten. Sindsdien wordt het plan wijk per wijk uitgetekend. Die puzzel vormt het circulatieplan. Op sommige plekken zijn er nog verschillende scenario's, zoals vorige week bleek in het Rabot.
Dit najaar moet het definitieve plan af zijn en worden goedgekeurd. Pas dan begint de voorbereiding. Projecten zoals de paaltjes in de Voldersstraat of de grote zone 30 zijn losstaande ingrepen.
3 Kunnen de wegenwerken dan niet beter worden gecoördineerd?
Dat blijft een pijnpunt. De jongste drie jaren kende het najaar in Gent telkens een opstoot van wegenwerken. Of bent u de renovatie van de Sint-Lievenstunnel, De Sterre en het viaduct aan de Zuid al vergeten? De Stad houdt vol dat er geen andere optie is, omdat zo veel organisaties en bedrijven werken uitvoeren. Er wordt al zwaar gepuzzeld en gewerkt aan efficiëntere coördinatie. Maar het moet beter kunnen.
4 Werken uitstellen: is dat geen optie?
Neen. Als de heraanleg van de Antwerpsesteenweg moet wachten op die van de Brusselsesteenweg, zitten we vier jaar verder. Veel ingrepen duren gewoon te lang. Aannemers kunnen volgens de huidige wetgeving hun krachten spreiden over verschillende werven. Daardoor is samenvallen onvermijdelijk.
De voorbije twee legislaturen zijn in Gent te weinig werken uitgevoerd en zijn er te veel uitgesteld. Door de Stad, maar ook door De Lijn en door Vlaanderen. Die vertraging wreekt zich.
5 Wanneer komt er beterschap?
Tegen volgende zomer. Dan moet het zwaarste leed geleden zijn. De Zwijnaardsesteenweg, de omgeving van het UZ, de Antwerpsesteenweg, de Belfortstraat en de Brusselsesteenweg zijn dan klaar. Maar wie denkt dat het daarna rustig wordt, vergist zich. De herfst van 2016 belooft met de invoering van het mobiliteitsplan een serieuze shock in petto te hebben. En er blijven werken bijkomen. Tegen 2020 wil De Lijn bijvoorbeeld een nieuwe tramlijn dwars door de stad leggen: tramlijn 7, van de Dampoort naar het Sint-Pietersstation.
6 Heeft Gent eigenlijk wel een nieuw mobiliteitsplan nodig?
Ja. De Stad is niet alleen verplicht om een mobiliteitsplan te hebben, Gent heeft bijzonder slechte cijfers. Tussen 2011 en 2013 had Gent, op Kortrijk na, het hoogste aantal dode of zwaargewonde verkeersslachtoffers in Vlaanderen. En nergens vielen meer gewonden bij fietsers, op Roeselare na. Er rijden soms meer auto's rond dan er parkeerplaatsen zijn. Een op de zes Gentse scholieren had al een ongeval op weg naar school. En Gent hoort al jaren bij de tien Europese steden met de zwaarste files. De tram kruipt ondertussen met gemiddeld 14,4 kilometer per uur door het centrum. Ook zonder wegenwerken is dat een groot probleem.
7 Wordt parkeren nu moeilijker of makkelijker?
Extra parkeerplaatsen komen er niet meer in Gent-centrum. Zonder discussie. Maar voor de bewoners zou wel beterschap op komst zijn: het parkeerplan. Parkeren in de stad wordt in 2016 duurder, op straat en onder de grond. Gecombineerd met een heleboel extra bewonersplaatsen zou dat de parkeerdruk voor bewoners moeten verlichten.
Voor bezoekers is het parkeerplan slecht nieuws. Een auto achterlaten op straat wordt moeilijk in het centrum. De stadsrand wordt betalend. En de ondergrondse garages worden duurder.
8 Waarom haat Filip Watteeuw auto's?
Filip Watteeuw haat geen auto's. Denken we toch. Watteeuw haat auto's die dwars door de stad rijden, uit gemakzucht of gewoon omdat het de kortste weg is. Die wil hij eruit. Bovendien liggen de oplossing en het geld voor de zwaarste verkeersproblemen bij Vlaanderen, bij N-VA-minister Ben Weyts. De kwestie-Dampoort oplossen? Vlaanderen. De Heuvelpoort? Vlaanderen. Meer trams en bussen? Vlaanderen. Eindelijk deftige park-and-rides, dát is wel een taak voor Watteeuw.
9 Waarom is er zo veel heisa?
De auto zit nog fundamenteel verankerd in de geesten. En dat wringt. Iedereen lijkt het eens met de ambitie voor minder auto's, maar spreekt - zoals Herman Brusselmans zei - voor zijn eigen vierkante kilometer. Telkens komen dezelfde klachten op tafel: de niet-in-mijn-straatreflex, de 'doodsteek voor de handelaars' en de zorgen over bereikbaarheid. Nochtans zal iedereen met een goede reden ook ná het mobiliteitsplan met zijn auto de stad in kunnen. Maar iedereen zal wel zijn gewoontes moeten veranderen, zelfs fietsers. En daar staat niemand voor te springen.
10 Waarom was er geen inspraak?
Zeggen dat er geen inspraak was, is liegen. Watteeuw holt van infoavond naar gespreksmoment, de afgelopen twee weken alleen al zes. Bijna elke bewonersgroep, organisatie of burger die serieus een probleem aankaart, wordt ontvangen.
Zeggen dat de communicatie niet voldoet, is wel terecht. De feitelijke inhoud van het plan is, een jaar na de lancering, nog lang niet helder voor veel Gentenaars. Zo is bijvoorbeeld geen deftige kaart beschikbaar. Het is ook alarmerend dat de allochtone gemeenschap afwezig is in het debat.
11 Gaat dat überhaupt iets oplossen, dat mobiliteitsplan?
Moeilijk te zeggen. Het centrum zal vermoedelijk aangenamer worden, afgaand op de opleving na het mobiliteitsplan van de jaren 90. Daarbuiten zijn de zwaktes bekend: niet genoeg park-and-rides, een overbelaste R40 en te zwak openbaar vervoer. Voor die problemen is Gent grotendeels afhankelijk van de goodwill van Vlaanderen.
Toch zijn er optimistische tekenen. Het aantal fietsers stijgt jaar na jaar in Gent. De shift om de auto achter te laten, lijkt ingezet. Er wordt stevig aan autodelen gedaan. En zelfs op de R40 lijkt er nog ruimte, volgens een studie.
